Som forvaltar av hamne- og farvannsloven har Kystverket både ansvar og moglegheit til å påverke tryggleiken i farvannet og drift av hamner – men ikkje hamner som blir brukte av fritidsbåttrafikken.
– Altfor mange ulykker skjer i fritidshavner, når fartøyet er fortøyd. Dette ønsker Kystverket å gjere noko med, via betre førebygging, betre haldninger og auka bevisstheit om risiko, seier Guttorm Tomren i Kystverket.
Han peikar på at Kystverket i enkeltsaker stiller krav om redningsutstyr og tilrettelegging, men at utfordringane er større enn det dagens regelverk åleine fangar opp. Det er ikkje alle fritidshavner der Kystverket er ein part i saka, medan kommunene er involvert i alle byggesaker om fritidshavner.
– Difor treng vi samarbeid. Vi ønskjer å samle aktørane, dele vår kunnskap og vise fram gode døme. Vårt mål er å få fleire til å gjere enkle, men viktige tiltak som kan redde liv, seier Tomren.
Ser behov for tydlegare krav
Kystverket meiner at det vil vere ein fordel om krav til redningsutstyr på kaier og brygger som fell utanfor regelverket i dag blir formalisert. Havne- og farvannsloven gjev ikkje slik heimel i dag. Difor har Kystverket teke initiativ til dialog med andre relevante myndigheiter for å avklare moglegheita for å lage ein veileder, eller stille slike krav gjennom plan- og bygningslova eller havne- og farvannslova.
– I dag er det for varierande kva for utstyr som er på plass rundt om i landet. Vi meiner det er behov for meir tydelege krav til sikkerheitsutstyr på kaier og brygger, og vil difor arbeide vidare med å få dette forankra i regelverket, seier han.
Enkle tiltak kan redde liv
Han understrekar at ikkje alt dreier seg om nytt utstyr, den enkelte kan også gjennom eigen oppførsel/haldninger unngå mange risikomoment - til dømes ikkje vere åleine, bruke flytevest, unngå ruspåvirkning med meir.
– På seminaret vart det peika på at mange enkle fysiske tiltak kan ha stor effekt for å hindre slike ulykker. Alle som ferdast i båthamner må òg vere merksame på at risikoen aukar mykje dersom ein er åleine. Difor kan det vere ekstra lurt å ta på vesten før ein går på brygga. Eg håpar og trur at deltakarane reiser heim til eigne kommunar, verksemder, båtforeiningar og sameige med ny kunnskap og større engasjement. Saman kan vi gjere ein forskjell, understrekar Petter Søreng i Sjøfartsdirektoratet.
Kan ikkje vente – kva kan gjerast no?
Seminaret vart arrangert under Maritim Uke og tok opp tema som risikovurderingar, fysisk utforming av kaier, tryggleik i kaldt vatn og korleis kommunar kan bruke plan- og tilsynsrolla si meir aktivt. Både store bykommunar og mindre kystkommunar delte sine erfaringar, og båtforeiningar og leverandørar av utstyr presenterte løysingar dei allereie har innført.
– Drukning skjer over heile landet – i alle kommunar, på sjøen, ved land og i farvatn som verkar trygge. Difor er samarbeid heilt avgjerande. Workshop-formatet fungerer godt: det gir meir dialog, konkrete innspel og eit tydelegare bilete av kva tiltak som trengst. No ønskjer vi å få med oss alle landets 357 kommunar i dette viktige arbeidet, seier Mia Bergmann i Flyte.
– Vi veit at mange aktørar allereie gjer ein god jobb. No handlar det om å spreie den kunnskapen breiare, og å løfte sikkerheit i hamner knytt til fritidsbåtbruk som eit felles ansvar. Difor jobbar vi vidare saman med partnarar for å utvikle gode råd, dele beste praksis og vurdere behovet for tydelegare krav i regelverket, seier Tomren.
